Met dien rooie köggelken met je rode mutsje
Met dien rooie rökske an met je rode rokje aan
Doar komt Sinte Merten an daar komt Sint Maarten aan
Via André Hottenhuis, Twentekenner bij uitstek, vernam ik het volgende over bovenstaand lied:
'Het gaat ons hier om de vogel sintmetten-voggel, de bonte specht. Deze vogel heeft op twee plekken rode veren: in zijn nek (köggelke = kapje of muts) en onder aan zijn buik (rökske). De naam Sintmaartensvogel is in het hele Nederlandse taalgebied bekend (geweest). We komen hem trouwens al heel vroeg tegen. In het dierepos, Van den Vos Reijnaerde (in de 12e eeuw) lezen we in vrs 1147: "Sente Martins voghel, ende quam ghevloghen."Men heeft vroeger wel eens gedacht dat de Sintmettenvoggeleen gans was! Waarschijnlijk kwam dit voort uit het gans-brengen op 11 november, zoals veel pachters dat volgens overeenkomst moesten, naar de heer die, óf het klooster dat eigenaar was van hun hof en goed.
Misschien is de koppeling van bonte specht aan Martinus te verklaren uit de rode mantel die door de heilige in tweeën werd gesneden in het bekende verhaal, en het feit dat de specht zijn rode mantel ook in twee stukken draagt?
Reacties
Thea Elfrink 11-11-2014 11:44:04
RE: Sint mettenvoggel – specht
Op deze 11e van de 11e. Hartelijk dank! Eindelijk weet ik wat ik vroeger altijd zong! Veel plezier met deze goede oude traditie!